Databanken

Op dit moment lopen er talrijke projecten die inscripties digitaliseren. Zo goed als alle projecten zijn geen edities maar databanken van reeds uitgegeven teksten. De voordelen hiervan zijn duidelijk: een elektronische tekst is veel gemakkelijker te doorzoeken. Toch moet men ook hier voorzichtig blijven. De meeste gedigitaliseerde teksten zijn overgenomen uit gedrukte edities, waarbij er fouten in de tekst kunnen sluipen. Bovendien krijgt men zelden of nooit de volledige commentaar die bij een uitgave hoort. Een ander probleem is dat de meeste databanken op lokale servers zijn gestationeerd, waardoor het erg moeilijk is het overzicht te bewaren.

Voor een volledig overzicht zie de website http://www.saxa-loquuntur.nl.

EAGLE – Electronic Archive of Greek and Latin Epigraphy

EAGLE – Electronic Archive of Greek and Latin Epigraphy, International Federation of Epigraphic Databases, http://www.eagle-network.eu/, °2003

Een initiatief van de Association Internationale d’Épigraphie Grecque et Latine – AIEGL, die het hele project nog steeds ‘patroneert’. Deze besloot in 1997 een werkgroep op te richten om de creatie te onderzoeken van een elektronische databank met alle Griekse en Latijnse inscripties tot het einde van de 6e eeuw. Uiteindelijk zou het tot 2003 duren vooraleer EAGLE effectief opgericht werd.

De bedoeling is om steeds gebruik te maken van de best beschikbare editie en er een zo compleet mogelijke bibliografie aan toe te voegen. De opstellers kunnen – mits vermelding uiteraard – naar eigen inzichten nieuwe lezingen en correcties invoeren. Bovendien bevat de databank uitgebreide velden met informatie over het type van inscriptie (bv. grafinscriptie, ereïnscriptie enz.), de stijl, de paleografische kenmerken, de vermelde personen, leeftijden, foto’s en afbeeldingen enz. Het uiteindelijke doel is om alle papieren edities vervangen.

Het oorspronkelijke idee om één centrale databank op te bouwen, werd al snel verlaten. In de plaats werd geopteerd voor een ‘netwerk’ van zelfstandige databanken die elk dezelfde structuur zouden hebben en dezelfde programma’s zouden gebruiken, zodat zij gemakkelijk via één gemeenschappelijke interface kunnen doorzocht worden.

Het project is zeer ambitieus en biedt geweldige perspectieven, maar vordert maar langzaam. Momenteel zijn er acht aangesloten databanken (twee met beeldmateriaal en zes met epigrafisch materiaal), die elk door een eigen onderzoeksteam worden gecoördineerd. De belangrijkste zijn:

  • Epigraphische Datenbank Heidelberg (EDH): inscripties uit de Romeinse provincies met uitzondering van Sicilia en Sardinia
  • Epigraphische Datenbank Roma (EDR): inscriptie uit Italië, Sardinia, Sicilia en Rome met uitzondering van de christelijke inscripties uit Rome
  • Epigraphische Datenbank Bari (EDB): christelijke inscripties uit Rome (gebaseerd op de Inscriptiones christianae urbis Romae (ICUR))
  • Hispania Epigraphica (HEp): inscripties uit de Spaanse provincies
  • The last statues of Antiquity

De website biedt geen duidelijke informatie over wat er nu effectief beschikbaar is.

  • Epigraphische Datenbank Heidelberg

Epigraphische Datenbank Heidelberg, Heidelberg, Heidelberger Akademie der Wissenschaften, https://edh-www.adw.uni-heidelberg.de/home, °1986
Afkorting: EDH

Dit is het oudste van de databankprojecten aangesloten bij EAGLE. Het gaat er vele jaren aan vooraf en heeft model gestaan voor EAGLE. Het project is al gestart in 1986, onder leiding van Geza Alföldy – een van de meest toonaangevende epigrafen – en is sinds 1997 online.

De oorspronkelijke bedoeling was om alle Latijnse inscripties uit de Romeinse provincies op te nemen met uitzondering van Sicilia en Sardinia. Sinds 2004 worden ook Griekse inscripties opgenomen. In de praktijk zijn ook een groot aantal (bijna 12.000) inscripties afkomstig Italia, Sicilia, Sardinia en Rome opgenomen omdat alle jaargangen van de Année Epigraphique werden opgenomen tot 1990 en enkele fascikels van CIL VI.
De databank bevat momenteel 81000 inscripties (waaronder alle inscripties van de nieuwe uitgave van CIL II (Spaanse provincies)), maar de meeste hiervan zijn nog niet ‘herzien’ en zijn dus niet meer dan een elektronische versie van de standaarduitgaven. Bovendien zijn de extra velden met informatie over het monument, materiaal, stijl enz. vaak niet of slechts gedeeltelijk ingevuld.

Bij de tekst-databank hoort ook:

  • een bibliografische databank die aan de tekst-databank gekoppeld is, maar die ook apart doorzocht kan worden. Momenteel bevat de bibliografie ca. 10.000 titels.
  • Een foto-databank die aan de tekst-databank gekoppeld wordt, en afzonderlijk doorzocht kan worden
  • Epigraphic Database Roma (EDR)

Epigraphic Database Roma (EDR), Roma, La Sapienza, °2003, http://www.edr-edr.it/default/index.php
De Engelse titel is misleidend want de enige webpagina’s die functioneren zijn de Italiaanse.
Het doel is om alle inscripties van Italië, Sardinia en Sicilia op te nemen en alle pre-christelijke inscripties van Rome-stad. Momenteel zijn 95000 inscripties opgenomen.

  • Epigraphic Database Bari (EDB)

Epigraphic Database Bari (EDB), Bari, http://www.edb.uniba.it/, °1988

De elektronische versie van de ICUR (Inscriptiones christianae Urbis Romae). Het project werd reeds opgestart in 1988 en werd in 2003 geïntegreerd in EAGLE. 42000 teksten werden reeds ingevoerd, op een totaal van ca. 45.000. Ongeveer 4000 inscripties zijn opgesteld in het Grieks of zijn tweetalig.

Het is de bedoeling om in de toekomst ook middeleeuwse inscripties uit Italië op te nemen.

  • Hispania Epigraphica Online Database. Roman Inscriptions from the Iberian Peninsula, Wien, °2007, http://www.eda-bea.es/
    Een databank van 30.807 Romeinse inscripties uit de Spaanse provinies. Elke inscriptie krijgt een uitgebreide fiche met tekst, commentaar, bibliografie en foto (indien beschikbaar).
  • CIL II
    http://www3.uah.es/imagines_cilii/#

Online versie van CIL II; geeft foto’s en metadata, gebaseerd op andere databanken.

  • Online CIL (geen teksten): https://cil.bbaw.de/
  • IG http://telota.bbaw.de/ig/
Andere Databanken

Een databank van Griekse inscripties, die werd samengesteld aan Cornell University en een groot aantal (65 MB) Griekse inscripties bevat uit zowel continentaal Griekenland, als de westelijke kolonies en de hellenstische gebieden. De tekst is overgenomen van standaard-uitgaven (zoals het IG2).

  • Auxilia epigraphica
    Hainzmann, – Schubert, P., Auxilia epigraphica. Volumen I: Inscriptiones Britanniae, Berlin – New York, Walter de Gruyter, 1999
    Bevat alle gepubliceerde Latijnse inscripties van Britannia met uitzondering van het instrumentum domesticum (opschriften op ceramiek, bakstenen, dakpannen, en kleine gebruiksvoorwerpen), maar met inbegrip van vervloekingstabletjes en van de tabulae van Vindolanda.
  • Clauss-Slaby, Epigraphik-Datenbank (EDCS)
    Clauss, Manfred – Slaby, Wolfgang, Epigraphik-Datenbank, Eichstatt, http://www.manfredclauss.de/
    Een exhaustieve databank met de tekst van zo goed als alle gepubliceerde Latijnse inscripties; momenteel zijn ruim 670.000 records m.b.t. 000 inscripties overgenomen.
    De EDCS databank is veel eenvoudiger als de EDH. Ze geeft enkel de tekst (met de opgeloste afkortingen), de verwijzing naar de publicatie waaruit de opgenomen tekst werd overgenomen en de plaats waar de inscriptie werd gevonden.
    De kwaliteit van de teksten is niet altijd betrouwbaar; vooral in de oplossing van de afkortingen zijn er vele fouten. Ook komt het voor dat een inscriptie twee of zelfs drie keer in de databank staat, omdat ze in verschillende publicaties voorkwam.
    Niettemin is dit een onschatbaar hulpmiddel geworden bij epigrafisch onderzoek. Vooral het feit dat de EDCS databank veel vollediger is dan de EAGLE databanken, maakt haar interessanter. In de praktijk is het vaak best te vertrekken van de EDCS databank en dan afzonderlijk inscripties na te kijken in de EAGLE databanken. Dit is nu veel gemakkelijker geworden omdat de EDCS databank zelf links bevat naar de EDH databank, Hispania Epigraphica, de Vindolanda Tablets Online, de Römische Inschriften Datenbank Köln en Trismegistos.
  • Epigraph
    Jory, Edward J., A database of Roman inscriptions, Melbourne, Space-Time Research Pty Ltd, 1994
    Deze databank werd samengesteld op basis van de elektronische indices die voor het CIL VI werden aangemaakt [cf. supra 5.4.1]. De databank herneemt de volledige tekst van de inscripties opgenomen in CIL VI (Rome stad), ca. 40.000 inscripties.Voor meer info zie:
    Epigraph. A database of Roman inscriptions, at: Classics and Ancient History Department Homepage, University of Western Australia, Department of Classics, http://www.classics.uwa.edu.au/about/research/past_projects (de link werkt niet meer op 21.10.2019)
  • Poinikastes
    Een databank van archaïsche Griekse inscripties: http://poinikastas.csad.ox.ac.uk/
  • Recueil de timbres sur les amphores romaines (RTAR)

Een databank van stempels op amforen: http://publications.univ-provence.fr/rtar/

Een selectie van inscripties uit Israel/Palestina (sic).

 

 

  • Attic inscriptions online

Doel is alle Attische inscripties in Engelse vertaling te bieden: http://www.atticinscriptions.com/